Energietransitie op gemeentelijk niveau is een behoorlijke complexe activiteit. Burgers met behoeften en verwachtingen, ondernemers en bedrijventerreinen met verwachtingen en behoeften en een netbeheerder die ongeacht de behoeftes en verwachtingen zeer beperkt kan leveren. Wat kan gelijkspanning nu bijdragen?
Context
Dinsdag, 30 november, was Stichting Gelijkspanning Nederland te gast bij de gemeente Tilburg in het kader van een ‘Klimaattafel grootschalige opslag’. De gemeente wilde zich laten informeren over mogelijkheden van opslag van energie in het kader van de brede energietransitie. De uitvraag van de gemeente was gericht op zowel bestaande bedrijventerreinen als nog een nieuw te ontwikkelen bedrijventerrein. Het gesprek uiteindelijk ging minder over de technische mogelijkheden en juist meer over de verwachtingen van de rol van de gemeente en de samenwerking met de netbeheerder om sneller over meer aansluitcapaciteit te beschikken.
Aansluitcapaciteit is beperkt
Aansluitcapaciteit en dan vooral dat er steeds minder capaciteit beschikbaar is, is een groot vraagstuk voor de ondernemers als voor de gemeente. Zowel vanuit de verduurzaming van de energievraag (grootschalige opwek met wind en zon) als vanuit de verduurzaming van logistiek (relatief veel grootschalige distributiecentra rondom Tilburg) is het tekort aan aansluitcapaciteit een potentiële rem op de benodigde verduurzaming en op de economische ontwikkeling van de regio op langere termijn.
Zowel Sander Drissen (Scholt Energy b.v.) als Albert Pondes (Enexis) spraken over het belang van netcapaciteit en de verslechtering van de beschikbaarheid ervan. Effectief zijn Noord-Brabant en Limburg op de overzichtskaart binnen 12 maanden van overwegend wit en geel (weinig problemen) verschoven naar overwegend oranje en rood (weinig beschikbaarheid). En dat terwijl de doelen voor 2030 vanuit de RES nog niet behaald zijn.
Oplossingen achter de aansluiting
Als aansluitcapaciteit de komende jaren echt de beperkende factor is, dan zijn vanuit ons beeld oplossingen achter de aansluiting zelf de komende jaren de enig bruikbare oplossingsrichting. Dit geldt zowel op gebouw- en woningniveau als op wijk- en bedrijventerreinniveau. Specifiek voor bedrijventerreinen houdt in dat je relatief veel zon (zomer) en mogelijk ook wind (winter) achter één aansluiting moet kunnen verwerken. Vanuit de nieuwe Energiewet bieden GDS (‘Gesloten Distributie Systeem) en DV (‘Directe Verbinding’) aanvullende mogelijkheden om dit soort systemen 1) te realiseren en 2) voldoende opwek aan te kunnen sluiten om jaarrond energie te kunnen gebruiken. Dit staat praktisch gezien los van gelijkspanning; echter, als je met zowel zon-PV, als met accu’s als met laadpalen werkt, dan biedt een gelijkspanningssysteem op korte termijn al efficiency en regelvoordelen. Op langere termijn verwachten partners ook dat dit soort systemen een gelijke of zelfs lagere investering vergt, als de aantallen toenemen.
Wat kan de gemeente zelf nog doen?
Naast het ondersteunen van ondernemers om bovenstaande te realiseren, kan de gemeente zelf ook bijdragen om netaansluitingen met een lage benutting te delen of zo veel als mogelijk op te heffen. Dat uitwerken is, vanuit ons perspectief, een bewerking van de Trias Energetica: 1) Het verminderen van de eigen energievraag, 2) het verminderen van de aansluitcapaciteit in de vrije ruimte door opwek en opslag te combineren en 3) het verduurzamen van de resterende energievraag. Diverse voorbeelden met gelijkspanningssystemen vanuit de openbare verlichting laten de mogelijkheden al zien. Zie bijvoorbeeld ons webinar over de N470 bij Delft .